Metalurji ve malzeme mühendisliği; doğadaki mineral kaynaklarından ve ikincil hammaddelerden, arzulanan niteliklere sahip malzemelerin eldesi ve bu malzemelerin şekil ve özelliklerinin değiştirilebilmesi için gerekli proseslerin araştırılması, geliştirilmesi ve uygulanması, kullanıma en uygun mazlemenin üretilmesi veya seçimi; kullanım sırasında çalışma ortamlarındaki davranışlarının incelenmesi ve olumsuz etkilerden korunması, kullanımı sona eren malzemelerin yeniden kullanıma kazandırılması faaliyetlerini kapsamaktadır.
Yukarıda anılan faaliyetler içerisinde metal malzemelere yönelik çalışmalar önemli bir yer tutmakla birlikte seramik, plastik ve kompozit malzemelerin üretilmesi, özelliklerinin incelenmesi, geliştirilmesi, malzemelerin tasarım ve kullanımlarına yönelik felsefe ve stratejiler geliştirilmesi, yeni uygulama alanlarının araştırılması, metalurjik proseslerin çevreye olan etkilerinin iyileştirilmesi gibi konular da metalurji ve malzeme mühendisliğinin ilgi alanına girmektedir.
Metalurji ve malzeme mühendisliği eğitimi; yukarıda anılan faaliyet alanlarında gerekli çalışmaları planlayıp uygulamaya geçirebilecek bilgi altyapısına sahip, çağdaş teknolojileri kullanabilen ve kendi uzmanlığına uyarlayabilen, temel bilgileri üzerine bireysel gelişimini devam ettirebilecek, takım çalışmasına yatkın mühendisler yetiştirmek için gerekli teorik, uygulama, laboratuvar ve pratik çalışmaları kapsamaktadır.
Bu çerçevede metalurji ve malzeme mühendisliği öğrencileri mesleki açıdan metalurjik üretim ve proses tesislerinde üretim süreçlerinin tasarlanması, analizi; metalurjik reaksiyonların incelenmesi, kinetik ve madde dengesi hesaplamaları; malzemelerin şekillendirilmeleri, özelliklerinin arzulanan doğrultuda geliştirilmesi için gerekli planlamaları yapıp uygulayabilecek, neden-sonuç ilişkilerini kurabilecek temel bilgileri almaktadır.
Metalurji ve malzeme mühendisliği bölümü mezunları entegre metal üretim tesislerinde, haddehanelerde, dökümhanelerde, ısıl işlem, toz metalurjisi, dövme endüstrisinde, korozyon konularında ve kompozit ve seramik üretim tesislerinde ilgili kuruluşların üretim, kalite kontrol ve Ar-Ge bölümlerinde çalışabilmektedir.